C DİLİ KULLANARAK
BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA



ERCİYES ÜNİVERSİTESİ
KONTROL VE BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ

GiRiŞ

Bilgisayar, verileri saklayan , bunlar üzerinde çok hızlı işlem yapan ve istenen verileri sunan bir aygıttır.
Donanım (hardware) ve yazılım(software) diye iki bölüme ayrlır. Donanım bilgisayarın fiziksel bileşenleridir. Yazılım ise donanımı oluşturan bileşenlerin çalışmasını ve işlevlerini yerine getirmesini sağlayan programlardır.

İşlemci


Denetim Aritmetik Girdi
Birimi Mantık Çıktı
Birimi Ana Bellek
Yan Bellek


Girdi birimleri : Veri ve program girilmesini sağlar. Klavye, fare, kart okuyucu ...
Çıktı birimleri : İstenen verilerin kullanıcıya sunulduğu ortam. Ekran, yazıcı...
Ana Bellek : Programların ve işlenen verilerin geçici olarak saklandığı birim.
Yan bellek : Bilgilerin (veri, program) kalıcı olarak saklandığı ortamlar. Disket, disk, manyetik şerit.

Bilgisayar broşuründe olan kavramlar, bit, byte, ... RAM, ROM...

Bu günkü anlamda ilk bilgisayar ENIAC [Electronic Numeric integrator and computer]
30 ton, kablolar ile programlama
1842, Charles Babbag , analitik makine tasarlıyor. Programlanabilir bir cihaz Öncesi Hesap Makinesi. Ada Agusta programcısı.


Bilgisayarlar :
Kusak 39 - 58 Vakum tüp ile çalışıyor
Kusak 58 - 64 Transistör
Kusak 64 - 75 Entegre
Kusak 75 - --- Yüksek ölçekli entegre



Micro computer ( PC ) ( bu gün 50 - MIPS)
Workstation
Mini Computer
Main Frame (50 lerde 50 IPS)
Super Computer
Bilgisayarın yapısı
Bellek (...., birimi byte bit)
CPU ( Bilgiyi işleyen kısım bellekten okur - yazar)
Denetim Birimi ( Hangi işlem, ne zaman yapılacak, belirler (gerekli işaretleri üretir))
Giriş/Çıkış : klavye (veya benzer)
: ekran (veya benzer)
İkincil ( yardımcı ) bellek (Kütük olarak saklı bilgiler.)
Hardware - Software

Bilgisayarlar kendisine sorulan sorulara hemen cevap veren, bir sürü problemi çözen bir aygıt değildir. Bilgisayarda yapılan her tür iş, ilk önce insan aklının süzgecinden geçiyor, insanlar tarafından etraflıca tasarlanıyor, planlanıp programlanıyor [1].

ilk yapılan bilgisayarın karşına geçip hemen
en eski soruyu sormuşlar "Tanrı var mı".
Bilgisayar kısa bir düşünmeden sonra "Evet artık var".

Bu nedenle, önce bilgisayara problemin çözümü öğretilmelidir. Fakat bunun için bizim problemi çözmemiz gerekir. Ve daha sonra bir programlama dili ile bu çözüm bilgisayara aktarılmalıdır.










1- Problem Çözme ve Algoritmalar
1.1 Problem Çözme
Problem çözmede, soruna hemen girişmek yerine, dikkatli ve sistematik yaklaşım ilke olmalıdır. Problem iyice anlaşılmalı ve mümkün olduğu kadar küçük parçalara ayırılmaladır.
Descartes tarafından "Discourse on Method" isimli kitabında anlatılan problem çözme teknikleri;[2]

1. Doğruluğu kesin olarak kanıtlanmadıkça, hiçbir şeyi doğru olarak kabul etmeyin; tahmin ve önyargılardan kaçının.
2. Karşılaştığınız her güçlüğü mümkün olduğu kadar çok parçaya bölün.
3. Düzenli bir biçimde düşünün; anlaşılması en kolay olan şeylerle başlayıp yavaş yavaş daha zor ve karmaşık olanlara doğru ilerleyiniz.
4. Olaya bakışınız çok genel, hazırladığınız ayrıntılı liste ise hiçbir şeyi dışarıda bırakmayacak kadar kusursuz ve eksiksiz olsun.

1.2 Algoritmalar
Belirli bir görevi yerine getiren sonlu sayıdaki işlemler dizisidir.
İ.S. 9.yy da İranlı Musaoğlu Horzumlu Mehmet
(Alharezmi adını araplar takmıştır) problemlerin çözümü için genel kurallar oluşturdu. Algoritma Alharezmi'nin Latince okunuşu.
Her algoritma aşağıdaki kriterleri sağlamalıdır.
1. Girdi: Sıfır veya daha fazla değer dışarıdan verilmeli.
2. Çıktı: En azından bir değer üretilmeli.
3. Açıklık: Her işlem (komut) açık olmalı ve farklı anlamlar içermemeli.
4. Sonluluk: Her türlü olasılık için algoritma sonlu adımda bitmeli.
5. Etkinlik: Her komut kişinin kalem ve kağıt ile yürütebileceği kadar basit olmalıdır.
Not: Bir program için 4. özellik geçerli değil. işletim sistemleri gibi program sonsuza dek çalışırlar .

Örnek 1.2.1 : 1'den 100'e kadar olan sayıların toplamını veren algoritma.
1. Toplam T, sayılar da i diye çağırılsın.
2. Başlangıçta T'nin değeri 0 ve i'nin değeri 1 olsun.
3. i'nin değerini T'ye ekle.
4. i'nin değerini 1 arttır.
5. Eğer i'nin değeri 100'den büyük değil ise 3. adıma git.
6. T'nin değerini yaz.
Algoritmaların yazım dili değişik olabilir. Günlük konuşma diline yakın bir dil olabileceği gibi simgelere dayalı da olabilir. Akış şeması eskiden beri kullanıla gelen bir yapıdır. Algoritmayı yazarken farklı anlamlar taşıyan değişik şekildeki kutulardan yararlanılır. Yine aynı amaç için kullanılan programlama diline yakın bir (sözde kod = pseudo code) dil , bu kendimize özgü de olabilir, kullanılabilir.

Aynı algoritmayı aşağıdaki gibi yazabiliriz.
1. T=0 ve i=0
2. i'nin değerini T'ye ekle.
3. i'yi 1 arttır.
4. i<101 ise 2.adıma git.
5. T'nin değerini yaz.

Algoritmayı bir de akış şeması ile gerçekleyelim.

T=0
İ=0

İ’nin Değrini T’ye ekle

İ’yi bir arttır


İ<101


T’yi yaz

Örnek 1.2.2 : ax2+bx+c=0 tipi bir denklemin köklerini veren algoritma.
Girdi : a, b ve c katsayıları Çıktı : denklemin kökleri
1. a, b ve c katsayılarını al.
2. D = b2-4ac değerini hesapla.
3. D<0 ise gerçel kök yok. 7. adıma git.
4.
5 .
6. değerlerini yaz.
7. Dur.
Döngü Gösterimi
Tekrarlanan adımlar
Koşul sağlandığı sürece
n.1 ...
n.2 ... tekrarlanan adımlar
n.3 ...

Örnek 1.2.3 : İki tamsayının çarpma işlemini sadece toplama işlemi kullanarak gerçekleyin.
Girdi : iki tamsayı
Çıktı : sayıların çarpımı
a ve b sayılarını oku
c =0
b>0 olduğu sürece tekrarla
.3.1. c=c + a
3.2. b = b-1
4. c değerini yaz ve dur

Örnek 1.2.4 : Bir tamsayının faktoriyelini hesaplayınız.
Girdi : Bir tamsayı
Çıktı : sayının faktoriyel
İlgili formul: Faktoriyel(n)=1*2*...*n
n değerini oku
F=1
n >1 olduğu sürece tekrarla
.3.1. F=F*n
3.2. n= n-1
F değerini yaz
Örnek 1.2.5 : İki tamsayının bölme işlemini sadece çıkarma işlemi kullanarak gerçekleyin. Bölüm ve kalanın ne olduğu bulunacak.
1. a ve b değerlerini oku
2. m=0
3. a>=b olduğu sürece tekrarla
a=a-b
m = m + 1
4. kalan a ve bölüm m 'yi yaz

Örnek 1.2.6 : 100 tane sayıyı okuyup, ortalamasını bul
T=0, i=0
i<101 olduğu sürece tekrarla
m değerini oku
T = T + m
i = i + 1
T = T / 100
Ortalama T ‘yi yaz
Dur

Örnek 1.2.7 : Bir sınava giren öğrencilerin not ortalamasının hesaplanması
Tüm sınav kağıtlarını inceleyip notların toplamını hesapla
Ortalamayı notların toplamını incelenen sınav kağıdına bölerek hesapla
Ortalamayı yaz.

Notların toplamını ve incelenen sınav kağıdı sayısını sıfır kabul et
Sıradaki sınav kağıdının notunu notların toplamına ekle
İncelenen sınav kağıdı sayısını Bir arttır
İncelenecek sınav kağıdı var ise 2. Adıma git
Ortalamayı notların toplamını incelenen sınav kağıdına bölerek hasapla
Ortalamayı yaz

Notların toplamını ve incelenen sınav kağıdı sayısını sıfır kabul et
Her bir sınav kağıdı için
Sıradaki sınav kağıdının notunu notların toplamına ekle
İncelenen sınav kağıdı sayısını bir arttır
Ortalamayı notların toplamını incelenen sınav kağıdına bölerek hesapla
Ortalamayı yaz








Koşul Gösterimi

Koşul doğru ise
n.D.1
n.D.2 doğru olduğunda işlenen adımlar
n.D.3
aksi halde
n.Y.1
n.Y.2 yanlış olduğunda işlenen adımlar
n.Y.3

Kök bulma örneğinde 3. Adımı tekrar yazarsak
D>=0 ise
3.D.1
3.D.2
aksi halde
3.Y.1 Reel kök yoktur


Sorular:
* Girilen üç sayıdan en büyüğünü bulan algoritmayı yazınız.
* Tamsayılarda üs alma işlemini gerçekleştiren algoritmayı yazınız ( ab ).
* 1-100 arasında tutulan bir sayıyı tahmin eden algoritmayı yazınız.

Örnek 1.2.8 : Aracın otopark ücretinin hesaplanması. Araçların en fazla 24 saat kaldığını varsayın.
0 - 2 saat 150 bin
2 - 8 saat 300 bin
8-24 saat 500 bin


Aracın kaç saat kaldığını öğren ( t olsun ).
t <= 2 ise
2.D.1. ücret = 150 bin
Aksi halde
2.Y.1. t<=8 ise
2.Y.1.D.1. ücret = 300 bin
Aksi halde
2.Y.1.Y.1. ücret = 500 bin

ücreti yaz
Dur

Örnek 1.2.9: Sınavdaki en büyük notun bulan algoritma.

En büyük = ilk sınav kağıdındaki not (ya da olabilecek en düşük değer kabul edilebilir).
İncelenecek sınav kağıdı var ise
Sınav kağıdındaki not > En büyük ise En büyük = Sınav kağıdındaki not

En büyük değerini yaz.
Dur


Algoritmanın yazımı daha simgesel olabilir. Ni i. Öğrencinin notu olsun.

EB = N1
i = 2
İncelenecek sınav kağıdı var ise
Ni>EB => EB = Ni
i = i + 1

EB’ yi yaz.
Dur



Örnek 1.2.10 : Programın C dili ile yazılıp çalışır hale getirilmesi.


Programı bilgisayara gir
Kaynak dosya olarak kaydet
Kaynak dosyayı derle ( compile)
Derleme sonucunda hata var ise
Hataları düzelt
3. Adıma git
Oluşan amaç dosyasına diğer dosyaları bağla (link)
Bağlama sonucunda hata var ise
Hataları düzelt
Hatalar kaynak dosya ile ilgili ise 2. adıma aksi halde 5. adıma git
Program çalıştırılmaya hazır












2- Programlamaya Giriş

Program : Belirli bir problemi çözmek için bir bilgisayar dili kullanılarak yazılmış deyimler dizisi.
Önceki bölümde bir problemin çözümü ile ilgili teknikler sunmuştuk. Bir problemi bilgisayar ile çözmek için geliştireceğimiz programın yazımında izleyeceğimiz adımlar:

i) Problemin ne olduğunu kavra. Çözüm için gereksinimleri belirle.
ii) Problemin girdilerini, çıktılarını ve diğer kısıtlama ve gereksinimleri belirle ( bilgilerin giriş ve çıkış biçimlerinin nasıl olacağına kadar).
iii) Problemin çözümünü veren algoritmayı yaz.
iv) Algoritmayı bir programla dili ile yaz.
v) Programın doğru çalışıp çalışmadığını test et. Bu testi değişik veriler (girdiler) için tekrarla.


2.1 İlk Program Örneği
#include <stdio.h> Kullanılan işlevler ile ilgili başlık dosyası
main()
{
int i ; Değişken tanımı
scanf("%d",&i); Programın gövdesi
i:=i*i;
printf("%d",i);
}

BCPL à B (1967 Ken Thompson) à C (Denis Ritchie unix i yazmak için)

az sayıda saklı sözcük
kısa ve etkin program
çok sayıda işleç
assembler e yakın kod
taşınabilir kod kullanıcıya bırakılan kontroller (dizinin boyutu gibi )
düşük okunabilirlik

source -----> compiler -----> object -----> link
kaynak derleyeci amaç bağlama
kaynak kod : C dili ile yazılmış olan program.
derleyeci : Kaynak kodu makina koduna çevirir
amaç kodu : Kaynak kodun makina dilindeki karşılığı
bağlama : Birden fazla amaç kodu dosyasının tek dosyada birleştirilmesi
2.2 Veri Tipleri

Veri tiplerini vermeden önce yazılan bir programın geçtiği aşamalara göz atalım.

2.2.1 Int Tip
Integer = Tamsayı
Tamsayıları içerir. Bellekte 2 Byte tutar.
5 , -19 , 25000 gibi
Minimum : -231 = -32768
Maksimum : 231-1 = 32767

2.2.2 Gerçel Tipler (Float, Double)
Gerçel sayıları içerirler.
float : Bellekte 4 Byte yer tutar. 3.4E-38 ile 3.4E+38 aralığında değer alır. Hassasiyet 7-8 basamaktır.
double : Bellekte 8 Byte ter tutar. 1.7E-308 ile 1.7E308 aralığında değer alır. Hassasiyet 15-16 basamaktır.

218.1 , -5.2 , 4.0

Bilimsel gösterim biçimi 2.5*103 = 2.5E3 2.5*10-3 = 2.5E-3

2.2.3 Char Tip
Char : Karakter : Alfanumerik karakterleri içerir.
'5' , '*' , 'K'

2.3 Sabitler (CONST)

#include <stdio.h>
main()
{
const float PI=3.14; Tanımlama kısmı
float r, Alan;
scanf("%f",r);
alan := PI*r*r;
printf(('Alan = %f', alan);
}
CONST (sabit) : Değeri programın çalışması boyunca değiştirilemez. Kullanım biçimi
const tip Belirleyici=değeri;
const float PI=3.14;
Tip belirtilmez ise tamsayı kabul edilir.

2.4 Değişkenler
Değeri programın çalışması boyunca değiştirilekir. Kullanım biçimi:
Tip Belirleyici [,Belirleyici] ;
int i;
float alan;

2.5 Belirleyiciler (Identifier)
Bileşenlere isim verme. (Sabit, değişken, altprogram, etiket, tipler (kullanıcı tanımlı)).

2.5.1 Kısıtlamalar
. İlk karakteri rakam olamaz
. Sadece harfler, rakamlar ve _ (underscore) karakterinin birleşiminden oluşabilir.
. C diline ait saklı (reserved) sözcükler kullanılamaz.
. En fazla 31 karakter olabilir.
. Küçük - büyük harf ayırımı vardır.

2.5.2 isimlerin Seçimi
. Belirleyicinin kullanım amacına uygun anlamlı isim seçin. (Hungarian notation)
. Ne fazla kısa ne de fazla uzun olsun. 3 - 10 karakter uzunluğunda olmasını alışkanlı edinin.
2.6 Matematiksel ifadeler
Matematiksel ifadeleri günlük hayattaki biçimde bilgisayarda yazamadığımız için belli bir kurallar uymamız gerekir. Kullandığımız matematiksel işlemler ve anlamları şöyledir:
+ , - , * , / toplama, çıkarma, çarpma, bölme
% tamsayı bölme sonucundaki kalanı verir (modulus)
7. / 2 ---> 3.5 (nokta sayının gerçel yorumlanmasını sağlar)
7 / 2 ---> 3 (sayılar int kabul edilip sonuçta int tipine dönüştürülür)
7 % 2 ---> 1
2 % 7 ---> 2
2 / 7 ---> 0
Matematiksel ifadeler hesaplanırken izlenen adımlar:
1. Önce parantez içindeki ifadeler hesaplanır. İçiçe parantezler var ise hesaplamaya en içteki parantezden başlanır.
2. ilk önce * , / ve % işlemleri daha sonra + ve - işlemleri yapılır.
Öncelik sırası aynı olan işlemlerde hesaplama soldan sağa doğru yapılır. 5./2*3 --> 7.5


Bir C Programının Genel Yapısı

başlık dosyaları. Kullanılan deyimler ile ilgili
main()
{
sabitler ; sabitlerin tanımlama bölümü
değişkenler; değişkenleri tanımlama bölümü
deyimler; Program gövdesi
}

2.7 Atama Deyimi (Assignment)
Bir değişkene bir değer(sabit, değişken, ifade) vermek.
DeğişkenAdı = değer;
x = 8 ;
y = x + 15 ;
y = (8 - x) / (2 - x) ;


Örnek 2.7.1: 5x2+2 fonksiyonunun x=4.8 noktasındaki değerini
main()
{
float x, y ;
x = 4.8;
y = 5 * x * x + 2;
}
Örnek 2.7.2: Vize ve final notlarınından geçme notu
main()
{
float vize, final, ort;
vize = 50;
final = 60;
ort = vize * 0.4 + final * 0.6;
}
Örnek 2.7.3: 1998 yılına kadar geçen gün sayısı
main()
{
float gun;
int yil = 1996;
gun = 365 * (yil - 1);
gun = gun + (yil -1 ) / 4;
}


2.8 printf işlevi
Program içinde istenen değerleri çıktı birimlerine göndermek için kullanılır. Normal kullanımında çıktı birimi olarak ekran kabul edilir. Kullanım biçimi:

prinf( kontrol, <parametreler>)
<kontrol> ile belirtilen bilgiye göre parametreleri yazar. Kontrol metini iki kısımdan oluşur.
o sıradan karakterler: doğrudan yazılırlar.
o dönüşüm/biçim belirleyici karakterler: Değerlerin nasıl yazılacağı bildirilir.

printf(" sonuç = %d", k);
--- integer değer yazılacaktır
--------- ekrana aynen aktarılır

Dönüşüm belirlemek için önce % karakteri ve ardından dönüşümün nasıl
olacağını belirten karakter verilir. Bu karakterlerden bazıları:

d : decimal (integer)
u : unsigned decimal
c : char (tek karakter)
s : string
e : float/double sayıyı bilimsel gösterimde yaz
f : float/double sayıyı [-] mmm.nnnnn biçiminde yaz
ld : long integer
lu : unsigned long integer
Le,Lf : long double

ESC dizileri : \n : satır başı, \a : zil , \t : tab, \b : bir karakter geri


program parçası ekranda görünen / imleçin konumu
i = 5 ;
printf("%d",i) ; 5
printf("'i=%d",i) ; i=5
printf("i=") ;
printf("%d",i) ; i=5 -

printf("i=\n") ; i=
printf("%d",i) ; 5 alt satıra geçer

printf('i=%d\n",i) ; i=5 alt satıra geçer

printf("%d - %d",i, 5*i); 5 - 25



Biçimli yazdırma
% karakteri ile dönüşüm karakteri arasına aşağıdaki karakterler de kullanılabilir.

- : sola dayalı yaz
m : yazılacak değer için ayırılan alan
n : değerin kaç karekteri yazılacağı

s = "ABCDEF"
printf("%10s ",s); . . . . A B C D E F

printf("%10.3s ",s); . . . . . . . A B C

x = 128.5 ;
printf("%7.2f",x) ; # 128.50

x = 85.47 ;
printf("%6.3f",x) ; 85.470

printf("%6.1f",x) ; ## 85.5

Örnek 2.8.1 : Yarıçapı belli dairenin alanını hesaplayan programı yazınız. (ilk yazılan program)
#include <stdio.h>
main()
{
const float PI=3.14;
float r, alan;
r = 7;
alan := PI*r*r;
printf(('Alan = %f', alan);
}

Örnek 2.8.2 : En fazla dört basamak olabilen sayının basamak değerlerini yazdır. % ve / işlemlerinin kullanımı.
#include <stdio.h>
main()
{
int i,y;

y=1985;
i= y / 1000;
printf("%d",i);
y= y-i*1000;
i= y / 100;
printf(" %d",i);
y = y-i*100;
i= y / 10;
printf(" %d",i);
y = y-i*10;
printf(" %d\n",y);
i = 1985;
printf("%d ",i / 1000);
printf("%d ",(i / 100) % 10);
printf("%d ",(i / 10) % 10);
printf("%d\n",i % 10);
}

Örnek 2.8.3: ax2+bx+c=0 tipi bir denklemin köklerini veren programı yazınız.
Girdi : a, b ve c katsayıları
Çıktı : denklemim kökleri
Algoritma :
1. a, b ve c katsayılarını oku.
2. Delta= değerini hesapla.
3. x1 ve x2 değerlerini hesapla.
4. Kökleri yaz.

Programın kodlanması:

#include <stdio.h> /* printf işlevi için */
#include <math.h> /* sqrt işlevi için */
main()
{
float a, b, c;
float x1, x2;
float d;

a = 1;
b = -3;
c = 2;
d = b * b - 4 * a * c;
x1 = (-b + sqrt(d)) / (2 * a);
x2 = (-b - sqrt(d)) / (2 * a);

printf("Kökler = %f , %f",x1, x2);
}
C dilinde karekök almak için bir deyim yoktur. Örnekte bunu yerine getiren C diline eklenmiş olan sqrt() fonksiyonu kullanılmştır. Aşağıda buna benzer artık C derleyecilerinde standart olmuş bazı fonksiyonlar verilmiştir. Bu işlevler math.h başlık dosyasında tanımlıdır.
Fonksiyon x ,y Sonuç
abs(x) int int x'in mutlak değeri
fabs(x) double double x'in mutlak değeri
pow(x, y) double double xy
sqrt(x) double double x'in karekökü
exp(x) double double ex değeri
log(x) double double ln(x) değeri
log10(x) double double log10(x) değeri
ceil(x) double double x ten büyük ilk tamsayı
floor(x) double double x ten küçük ilk tamsayı


Örnekler:
ceil(5) 5
ceil(5.2) 6
ceil(-5.2) -5
floor(5) 5
floor(5.2) 5
floor(-5.2) -6

2.9 scanf İşlevi
Klavyeden veri okumak için kullanılır. Yapı olarak printf işlevi ile hemen hemen aynıdır. Kullanım biçimi:

scanf( kontrol, <değişkenler>)

Girilen karakterler <kontrol> metininde belirtilen biçimlere göre değişkenlere aktarılır.
Değişkenler işaretçi tipinde olmalıdır. Yani parametre olarak değişkenin adresi gönderilmelidir.
Ayırıcılar boşluk, tab, enter

scanf("%f %f %f ", &a, &b, &c);

scanf işlevinin değeri
0 ise hiçbir değişkene değer atanmamış
>0 ise başarılı bir şekilde değer atanan değişken sayısı
int a,b,c;
float m,n;
scanf("%d", &a); Klavyeden tamsayı okur. Girilen değer a değişkenine aktarılır.
scanf("%d %d",&a,&b) Klavyeden girilen ilk değer a değişkenine, ikinci değer b değişkenine aktarılır.
scanf("%f %d", &m, &a); Klavyeden ilki gerçel, ikincisi tamsayı olmak üzere iki değer okur.

İkinci dereceden denklem çözümünün yapıldığı örnekte katsayıları klavyeden okutmak istersek

scanf("%f %f %f ", &a, &b, &c);

Farklı kullanıcı arayüzünde yazarsak

printf(“Katsayıları sırasıyla giriniz (a b c) :” ); scanf("%f %f %f ", &a, &b, &c);

printf(“a katsayısını giriniz : “); scanf(“%f”, &a);
printf(“b katsayısını giriniz : “); scanf(“%f”, &b);
printf(“c katsayısını giriniz : “); scanf(“%f”, &c);

Örnek 2.9.1: Vize ve final notlarınından ortalamayı hesaplayan programda değerlerin klavyeden okunmuş hali.
main()
{
float vize, final, ort;
printf(“Vize notunu giriniz “); scanf(“%f”, &vize);
printf(“Final notunu giriniz “); scanf(“%f”, &final);
ort = vize * 0.4 + final * 0.6;
printf(“Ortalaması = &f\n”, ort);
}

2.10 Mantıksal ifadeler
Sonucu Doğru veya Yanlış olan ifadelerdir. Sonuç sıfır ise yanlış aksi halde doğru kabul edilir.
İlişkisel işleçler(operatör) : iki değer arasındaki ilişkiyi test etmek için kullanılır.
işleç anlamı
> büyük
>= büyük - eşit
== eşit
< küçük
<= küçük - eşit
!= eşit değil

x=8, y=5 için
x > y Doğru
x < y Yanlış
x !=y Doğru

Mantıksal işleçler : İki mantıksal ifade arasındaki ilişki üzerindeki ilişkide kullanılır.
! DEĞİL (NOT)
&& VE (AND)
|| VEYA (OR)

(X>0) && (X>Y)
(X>0) || (Y>0)

İfadelerde işleçlerin yürütülme sırası
işleç Önceliği
( ) en yüksek (ilk yürütülür)
!
*, /, %
+, -
<, <=, >=, >
==, !=
&&, ||
= en düşük (son yürütülür)
= işleci sağdan sola, diğerleri soldan sağa doğru yürütülür.
Görüldüğü gibi ifadelerde matematiksel ve mantıksal işlemler bittikten sonra ilişki test edilir.
X=50, Y=80, Z=45 için
( ( X / 4 + Y / 4 + Z / 2 ) >= 50 ) && ( Z >= 50 )








3 - Döngü ve Koşul Deyimleri

Programlar (algoritmalar) üç temel blok kullanılarak gerçekleştirilebilirler. Bunlar; ardarda, bir koşula bağlı olarak ve sonlu sayıda yineleme (döngü) dir.

3.1 Koşul Deyimleri

Birkaç seçenekten birini seçmek veya bir deyimin bir koşula bağlı olarak işlemek için kulanılır.


3.1.1 if-then-else Deyimi

if (<mantıksal ifade>)
blok_doğru;
else
blok_yanlış;

Mantıksal ifade doğru ise blok_doğru, yanlış ise else sözcüğünden sonraki blok_yanlış yürütülür. else kısmı seçimlidir, gerekmiyorsa kullanılmayabilir.


Örnek 3.1. 1.1 Girilen sayının tek/çift olduğunu yazan program
#include <stdio.h>
main()
{
int i;
scanf("%d", &i);
if ( i % 2 == 1)
printf("Tek");
else
printf("Çift");
}

Bileşik (Compound) Deyimler

{ ve } karakterleri ile sınırlandırılmış bir dizi deyimden oluşur.
{
i = 5;
j = i/2;
k = i+1;
}

Eğer bloklarda birden fazla deyim kullanmak gerektiğinde bileşik deyim kullanılır.

if (yil % 4 == 0) {
subat =29;
gunyil = 366;
}
else {
subat =28;
gunyil = 365;
}
Örnek 3.1.1.2 : İkinci dereceden denklemin köklerinin bulunması.

if (delta<0)
printf("Gerçel kök yoktur.\n");
else
{
x1 = (-b + sqrt(delta)) / (2 * a);
x2 = (-b - sqrt(delta)) / (2 * a);
printf("Birinci kök = %f\n" , x1);
printf("ikinci kök = %f\n" , x2);
}


Örnek 3. 1.1.3 : Klavyeden girilen karakterin rakam olduğunun tesbiti.

char c;
c = getch();
if ((c>='0') && (c<='9')
printf("Rakam girdiniz.");


Örnek 3. 1.1.4 : Girilen üç sayıdan en küçüğünün bulunması (İçiçe IF kullanımı).

scanf("%d%d%d", &s1, &s2, &s3);
if ((s1<s2) && (s1<s3))
ek =s1;
else
if (s2<s3)
ek =s2;
else
ek = s3;
printf('En küçük olanı = %f", ek);

II. yol :
scanf("%d%d%d", &s1, &s2, &s3);
ek = s1;
if (ek>s2)
ek =s2;
if (ek>s3)
ek =s3;
printf('En küçük olanı = %f", ek);











Örnek 3. 1.1.5: Fonksiyonun girilen t değeri için aldığı değeri hesaplayıp yazan program.




main()
{
float y, x;

printf(“x değerini giriniz”);
scanf(“%f”, &x);
if (x > -1 && x<2)
y = 2/3 * (x + 1);
else
if (x>2 && x<=3)
y = 2;
else
y = 0;

printf(“Fonksiyonun değeri = &f”, y);
}






Örnek 3. 1.1.6: Vergi iadesini hesaplan programı yazınız. (elseif yapısı)
(0-60 bin : %10, 60-120 bin : %,120-200 bin : %12,>200 bin : %5)

main()
{
float fat_top, vergi_iade;
printf("Fatura toplamlarını giriniz ");
scanf("%f", &fat_top);
if (fat_top < 60000)
vergi_iade = fat_top * 0.10;
else if (fat_top < 120000)
vergi_iade = 6000 + (fat_top - 60000) * 0.20;
else if(fat_top < 200000)
vergi_iade = 18000 + (fat_top - 120000) * 0.12;
else
vergi_iade = 27600 + (fat_top - 200000) * 0.05;

printf("Ödenecek vergi iadesi = %f\n", vergi_iade);

}


Örnek 3. 1.1.7: Girilen tarihteki günün adını veren programı yazınız.

#include <studio.h>
main ( )
{
int gun, ay, yıl ;
long gt ;
printf(“Tarihi gir”) ; scanf ( “%d %d %d “,&gun)

/* oncekı yıllardakı gun sayısını hesapla */

gt=( yıl*1)*365 + yıl/4;

/* bu yildaki aylardaki gunleri ekle */

if (ay==2)
gt = gt + 31 ;
else if (ay ==3)
gt = gt + 31 + 28 ;
else if (ay ==4)
gt = gt + 31 + 28 +31;
else if (ay ==5)
gt = gt + 31 + 28 +31+ 30 ;
else if (ay ==6)
gt = gt + 31 + 28 +31+ 30 +31;
else if (ay ==7)
gt = gt + 31 + 28 +31+ 30 +31+ 30 ;
else if (ay ==8)
gt = gt + 31 + 28 +31+ 30 +31+ 30 + 31 ;
else if (ay ==9)
gt = gt + 31 + 28 +31+ 30 +31+ 30 + 31+30 ;
else if (ay ==10)
gt = gt + 31 + 28 +31+ 30 +31+ 30 + 31+30 + 31;
else if (ay ==11)
gt = gt + 31 + 28 +31+ 30 +31+ 30 + 31+30 + 31+ 30 ;
else if (ay ==12)
gt = gt + 31 + 28 +31+ 30 +31+ 30 + 31+30 + 31+ 30 +31;

/*Bu ayı ekle */
gt = gt+ gun;
if(yıl%4==0 && ay>2),
gt =gt+1;
gt=gt %7,
if(gt==1)
printf(“Pazar”);
else if(gt==2)
printf(“Pazartesi”);
else if(gt==3)
printf(“Salı”);
else if(gt==4)
printf(“Carsamba”);
else if(gt==5)
printf(“Persembe”);
else if(gt==6)
printf(“Cuma”);
else if(gt==7)
printf(“Cumartesi”);
}


3.1.2 switch Deyimi

switch(<seçici>) {
case seçenek1 : Deyim;
case seçenek2 : Deyim;
.
.
.
default : Deyim;
}

Seçicinin aldığı değere eşit seçeneğin olup olmadığına bakar. Var ise o noktadan sonraki deyimler yürütülür. switch deyiminin sonuna gelindiğinde veya break deyimi ile karşılaşıldığında yürütme işlemi durur ve programın akışı switch deyimini izleyen deyim ile devam eder.

switch(i) {
case 1 : printf("Bir");
case 2 : printf("İki");
default : printf("Hiçbiri");
}

i=1 ise çıkış BirİkiHiçbiri
i=2 ise çıkış İkiHiçbiri

Sorunu ortadan kaldırma için her durum için break deyimi eklenmeli.

. Seçici Ordinal tiplerden biri olmalıdır (Ordinal tip: tüm değerleri listelenebilinen veri tipleri - integer, char).
. Seçici ile seçenekler aynı tipte olmalıdır.
. default kısmı seçimliktir. Seçeneklerin hiçbiri uygun değil ise yürütülür.



#include <stdio.h>
main()
{
char islem;
int s1, s2, s3;
printf("Önce işlemi sonra sayıları girin ");
scanf("%c%d%d",&islem, &s1, &s2);
switch (islem) {
case '+' : s3 = s1 + s2; break;
case '-' : s3 = s1 - s2; break;
case '*' : s3 = s1 * s2; break;
case '/' : s3 = s1 / s2; break;
default : printf ("Hatalı işlem");
}
printf("\nSonuç = %d",s3);
}

Örnek 3.1.2.1: Mevsimleri yaz.

scanf("%d", &ay);
switch (ay) {
case 3:
case 4:
case 5: printf("ilkbahar"); break;
case 6:
case 7:
case 8: printf("yaz"); break;
case 9:
case 10:
case 11: printf("sonbahar"); break;
case 12:
case 1:
case 2: printf("kış"); break;
}
switch deyimi yerine if deyimi kullanılabilir. Ancak switch deyimi programı daha okunabilir kıldığı için gerekli olduğu durumlarda kullanılmalıdır.

Örnek 3.1.2.2 : 16'lık sistemdeki rakamın 10'luk sistemdeki karşılığı (char tipinin sayı gibi davranışı).
switch(c) {
case '0':
case '1':
. . .
case '9': i = c - '0'; break;
case 'a':
case 'A': i = 10; break;
. . .
case 'f':
case 'F': i = 15; break;
}


Örnek 3.1.2.3: Sınav notunu harfe dönüştüren programı yazınız.
( >=90 :AA, 85-89:BA, 80-84:BB, 75-79:CB, 70-74:CC, 60-69, <60 :F )

Örnek 3.1.2.4: Belirtilen tarihin hangi güne denk geldiğini bulan programı yazınız.
else if yapısı yerine switch kullanarak

3.2 Döngü Deyimleri (Yineli)

Bir ya da birden fazla deyimin tekrar edilemesini sağlarlar. C dilinde while, for ve do-while deyimleri döngü işlevini saşlar. Tekrar edilen deyimlere döngü gövdesi denir.


3.2.1 while Deyimi

while <mantıksal ifade>
Deyim

Mantıksal ifade doğru olduğu sürece Deyim yürütülür. Eğer yanlış ise kontrol bir sonraki deyime geçer.




Örnek 3.2.1.1 : 1'den 100'e kadar olan sayıların toplamı.


i =1
j = 0
i < 101 olduğu sürece
j = j + i
i = i + 1
4. Toplam j ‘ yi yaz
main()
{
int i, j;
i =1;
j = 0;
while (i<101) {
j =j+i;
i =i+1
}
printf("Toplam = %d",j);
}



Örnek 3.2.1.2: Toplama ve çarpma kullanarak çarpma işmeini gerçekleyiniz.

a ve b sayılarını oku
c =0
b>0 olduğu sürece tekrarla
.3.1. c=c + a
3.2. b = b-1
4. c değerini yaz ve dur main()
{
int a, b, c;
printf (“iki sayıyı giriniz “); scanf(“%d%d”, &a, &b);
c = 0;
while (b > 0) {
c = c + a;
b = b - 1;
}
printf(“Sonuç = &d\n”, c);
}


Örnek 3.2.1.3: Girilen sayının faktoriyelini hesaplayan programı yazınız.

n değerini oku
F=1
n >1 olduğu sürece tekrarla
.3.1. F=F*n
3.2. n= n-1
F değerini yaz
main()
{
int n;
long f;
printf (“sayıyı giriniz “); scanf(“%d”, &n);
f = 1;
while (n > 1) {
f = f * n;
n = n - 1;
}
printf(“Sonuç = &d\n”, f);
}

Örnek 3.2.1.4: Klavyeden girilen sayıları oku. Sayıların toplamı 21'den büyük veya eşit olduğu zaman dur.
main()
{
int i, j = 0;
while (j<21) {
scanf("%d",&i);
j =j+i;
}
printf("Toplam = %d",j);
}
Örnek 3.2.1.5: 1993 yılı itibarı ile ülke nüfüsu 60 milyondur. Yıllık nüfüs artış oranı %2.3 tür. Sonraki 10 yılda ülke nüfüsunu yıllara göre listeleyen program.

/* Nufus Tablosu */
#include <stdio.h>
main()
{
int i; /* sayac */
int yil; /* yillar */
float nufus; /* nufus miktari */
float artis; /* artis orani */

artis = 0.023;
yil = 1993;
nufus = 60000000;
printf("%d - %10.0f\n",yil,nufus);
i = 1;
while (i < 11)
{
nufus = nufus * (1 + artis);
printf("%d - %10.0f\n",yil + i,nufus);
i = i + 1;
}
}

Örnek 3.2.1.6 : Girilen tamsayının mükemmel sayı olup olmadığının söyleyen programı yazınız.
(mükemmel sayı = tam bölenlerin toplamı sayının kendisine eşit)

Örnek 3.2.1.7 : Girilen tamsayının kaç basamaktan oluıştuğunu söyleyen programı yazınız.

Örnek 3.2.1.8 : Girilen tamsayı içerisinde kaç tane 1 olduğunu söyleyen programı yazınız.

Örnek 3.2.1.9: Girilen tamsayının son üç basamağını yuvarlayan programı yazınız.
son üç basamağı >=500 > 1000 e, <500 ise 0 a yuvarlayacak
(2560 à 3000, 2490 à 2000 )

Örnek 3.2.1.10: Sınavın ortalamasını hesaplayan programı yazınız.
Durum : sınava giren öğrenci sayısı belli

main()
{
int i, ogr_say, not_top, not;
float ort;
not_top = 0;
i = 0;
printf(“Öğrenci sayısını giriniz “); scanf(“%d”, &ogr_say);
while (i < ogr_say) {
printf”Sıradaki öğrencinin notu = “); scanf(“%d”, &not);
not_top = not_top + not;
i = i + 1;
}
ort = float (not_top) / ogr_say;
printf(“Ortalama = &f\n”, ort);
}
Durum : sınava giren öğrenci sayısı belli değil

Bu durumda girişin bittiğini gösterir bir bilgiye (işarete) ihtiyaç vardır. Sınav notu için 0 dan küçük bir değer girildiğinde girme işleminin sona erdiğinin varsayalım.

ogr_say = 0;
printf”Sıradaki öğrencinin notu = “); scanf(“%d”, &not);
while (not >= 0) {
not_top = not_top + not;
ogr_say = ogr_say + 1;
printf”Sıradaki öğrencinin notu = “); scanf(“%d”, &not);
}


3.2.2 For Deyimi

for (ifade1 ; ifade2 ; ifade3 )
ifade;

ifade2 doğru ( veya farklı 0) olduğu sürece ifade yürütülür (bitiş koşulu).
Döngünün ilk adımından önce ifade1 yürütülür ( başlangıç adımı).
Döngünün her adımında ifade3 yürütülür (artış miktarı).

for (i = 1; i < 5; i++)
printf("%d ",i);


ifade1, ifade2 ve ifade3 seçimliktir. ifade2 belirtilmez ise herzaman
doğru olduğu ( == 1 ) kabul edilir. Yani sonsuz döngü oluşur.

for (i = 1; ; i++)
printf("%d ",i);


Örnek 3.2.2.1: 1'den 100'e kadar olan sayıların toplamı.

j =0;
for (i=1; i<=100; i=i+1)
j =j+i;
printf("Toplam %d",j);


Örnek 3.2.2.2: Girilen sayının faktöriyelini bulunuz.


fact =1;
for (j=1; j<=i; j++)
fact =fact*j;
printf("Faktöriyel =%f",fact);
}




Örnek 3.2.2.3: Çarpım tablosu. (içi içe döngüler)

main()
{
int i,j;
for (i=1; i<=10; i++) {
for (j =1; j<=10; j++)
printf("%4.0d",i*j);
printf("\n");
}
}


Örnek 3.2.2.4: ? işlevini çiziniz(0-8 noktaları arasında).


3.2.3 do-while Deyimi

Bir koşul doğru olana kadar döngü yürütülür.

do
Deyim
while (<mantıksal ifade>)

Mantıksal ifade doğru olduğu sürece döngü tekrar edilir. Yanlış olduğunda while sözcüğünden
sonraki deyim yürütülür.

5 sayısı girilene kadar oku

do
scanf("%d",&i);
while (i!=5);

i =1;
do {
printf("%d",i*i);
i =i+1;
} while (i<=10);


Örnek 3.2.3.1: Sadece +, - kullanarak * işlemini gerçekleştirme.

main()
{
int a, b;
int c;
scanf("%d%d", &a, &b);
c = 0;
do {
c = c + a;
b = b - 1;
} while (b>0);
printf("%d\n", c);
}
Karşılaştırma
while : Koşul başlangıçta test ediliyor. Döngü sıfır veya daha fazla yürütülüyor.
do-while : Koşul sonda test ediliyor. Döngüye en az bir defa kesin giriliyor.

Örnek 3.2.3.2: 0 - 100 arasında tutulan sayının tahmini.
main()
{
int tahmin; /* tahminimiz */
int min; /* Tahminin alt siniri */
int max; /* Tahminin ust siniri */
char cevap; /* Kullanicinin cevabi */
min = 0; max = 100;
do {
tahmin = (max - min) / 2 + min;
printf("Tahminim %d\n",tahmin);
printf("Buyuk / Kucuk / Esit ");
scanf("%c",&cevap);
if (cevap == 'B')
max = tahmin - 1;
else
if (cevap == 'K')
min = tahmin + 1;
} while (cevap != 'E');
}
Örnek 3.2.3.3: Sin(x) fonksiyonun belli bie x için değerini seri açılımı ile hesaplayınız. Serinin ilk 10 terimini kullanınız. n tek sayı.
main()
{
float x; /* fonksiyonun hesaplanacağı değer */
float sinx; /* sin(x) in değeri */
float xt; /* eklenen terimin payı */
float fakt; /* eklenen terimin paydası, faktoriyel */
int isaret; /* terimin +/- olmasını sağlar */
int i;
clrscr();
printf("Hesaplanacak değer : ");
scanf("%f",&x);
sinx = x;
isaret = -1;
fakt = 1;
xt = x;
for (i = 2; i<=10; i++) {
xt = xt * x * x;
fakt = fakt * (2 * i - 2) * (2 * i - 1);
sinx = sinx + isaret * xt / fakt;
isaret = -isaret;
}
printf("Değeri = %f\n",sinx);
}
Örnek 3.2.3.4 : Aynı örneği belli sayıda terim için değil, sonucu 4 basamak hassasiyetle hesaplayınız.
4 - İşlevler

Problem çözmenin ilkelerinden biri problemi mümkün olduğu kadar çok parçaya bölmek idi. Daha sonra bu parçalar bağımsız olarak düşünülüp çözümleri elde edilebilir. C'de bu bölme işlemi işlev kullanarak yapılır.
Belli bir işi gerçekleştiren program deyimlerinin karmaşık programları düzenlemek ve basitleştirmek için programın bir birimi olarak gruplandırılması.

(işlev kullanmanın temel nedenleri : divide and conquer , software reusability )

Örnek 4.1 : Bir tamsayının faktöriyelini hesaplayan işlev


main()
{
int i;
prinf(“Sayıyı giriniz “); scanf(“%d”, &i);
printf(“%d\n”, fakt(i));
} long fakt ( int n)
{
int j;
long f = 1;
for ( j = 2; j < =n; j = j + 1),
f = f * j;
return f;
}


Örnek 4.2 : Bir tamsayının kübünü veren işlev
#include <stdio.h>
main()
{
int sayi;
int kub(int); /* işlevin prototipi */

printf("sayıyı gir ");
scanf("%d", &sayi);

printf("Kübü = %d\n", kub(sayi));
}

int kub(int i)
{ return i*i*i; }


İşlevin tanımlanma biçimi

dönüş_tipi işlev_adı(parametreler)
{
yerel tanımlamalar
deyimler
}

dönüş_tipi: Eğer işlev bir değer geri gönderecek ise değerin tipini belirtir. Belirtilmez ise Int kabul edilir. Eğer işlev değer göndermeyecek ise dönüş_tipi yerine void yazılır.

işlev_adı: İşlev çağırılırken kullanılacak ad (belirleyici).

parametreler: İşlev için gerekli değerleri içerir. Her parametre değişken tanımlar gibi tanımlanır. Herbirinin arasında ',' kullanmak gerekir.
yerel tanımlamalar: Bu işleve özgü(değişken,sabit) tanımlamalar.


Eğer işlev bir değer gönderecek ise bu return deyimi ile yapılır.

return değer;


İşlevin Prototipi
Tanımlana bir işlevin ana modül içerisinde prototipinin yazılması gerekir. Prototip ile işlevin dönüş değeri ve aldığı parametrelerin tipleri tanımlanır. Bu bilgiye göre C derleyecisi işlev çağırıldığında değerlerin uygun olduğunu sınar.
int kub(int) kub işlevi int bir değeri alır ve yine int bir değer üretir.

Örnek 4.3 : Üç sayıdan en büyüğünü veren işlev.
Girdi : üç tane tamsayı
Çıktı : girdilerin en büyüğü

int max(int s1, int s2, int s3)
{
if (s1>s2 && s1>s2)
return s1;
else
if (s2>s3)
return s2;
else
return s3;
}

Bu işlevi kullanan bir program
#include <stdio.h>
main()
{
int max(int, int, int);
clrscr();
printf("%d \n", max(1,2,3));
printf("%d \n", max(14,8,12));
printf("%d \n", max(1,6123,3123));
}
...
işlevin tanım bloğu
...


Örnek 4.4: Üs alma işlevini gerçekleyen işlev (üs bilgisi tamsayı).
Girdi : taban ve üs değeri
Çıktı : tabanın üs. kuvveti
float us (float a, int b)
{
int i;
float r;

r = 1;
for (i = 1; i<=b; i++)
r = r * a;
return r;
}

Fonksiyonun program içinden çağırılışı
d = us(2,3);
d = us(a, 4);
d = d * us(3,4);

Üs alma işlemini gerçeklemenin diğer yolu

ab = eblna = Exp(b * Ln(a))
Exp(x : Real) : Real ex
Ln(x : Real) : Real Ln(x)

float us (float a, float b)
{
if (a>0)
return= exp( b * log (a ));
else
return= -1;
}



Genel değişken (global): Her yerde (main ve diğer işlevler) geçerlidir, değerine erişilebilir.
Programın en başında, main işlevinin dışında tanımlanır.
Yerel değişken (local): Sadece tanımlandığı modülde geçerlidir, değerine erişilebilir.
Modül içinde tanımlanır.


int a; /*tüm işlevlerden değerine erişilebilir, değeri değiştirilebilir. (global) */

main()
{
int b; /* sadece main işlevi içerisinden erişilebilir (local ) */
...
}

islev1(...);
{
int b; /* sadece islev1 işlevi içerisinden erişilebilir. main işlevindeki değişkendan bağımsızdır (local ) */
int c; /* sadece islev1 işlevi içerisinden erişilebilir (local ) */
...
}








Örnek 4.5 : 8 bit olarak girilen bir sayıya eşlenik (parity) bitini ekleyen programı yazınız (çift eşlenik)
Eşlenik biti en düşük anlamlı bit olarak eklenecektir.

Algoritma
1. Sayıyı oku.
2. Sayıdaki birlerin sayısını bul.
3. Birlerin sayısı tek ise 1, çift ise 0 ekle.

Programı yazarken 2. ve 3. adımlar işlev olarak yazılacaktır.

/* Eşlenik biti ekleme */
int bulbir ( int );
int eklebir ( int , int );

main()
{
int girsayi, birler;

clrscr();
scanf("%d", &girsayi);
birler = bulbir(girsayi);
girsayi = eklebir(birler, girsayi);
printf("%d\n", girsayi);
}

int bulbir ( int sayi)
{
int kacbir = 0;
while (sayi>0) {
kacbir = kacbir + (sayi % 2 );
sayi = sayi / 2;
}
return kacbir;
} /* BulBir */

int eklebir ( int birler, int sayi)
{
return (2 * sayi + (birler % 2));
} /* Eklebir */


* Karşı taraf için gereken algoritmayı yaz (sayı doğru mu, doğru ise değeri).

Örnek 4.6 : A işyerindeki bir personelin hangi dilimden gelir vergisi ödeyeceğini (yüzdesini) belirten fonksiyonu yazınız.

Girdi : personelin birikmiş vergi matrahı
Çıktı : Kesinti yüzdesi
İlgili bilgi : 0-20 Milyon %25, 20-40 Milyon %30, 40-80 Milyon %35, 80-160 Milyon %40
>180 Milyon %45

int v_oran ( float bvd);
{
int i;
if (bvd < 20000000)
i = 25;
else if (bvd < 40000000)
i = 30;
else if (bvd < 80000000)
i = 35;
else if (bvd < 160000000)
i = 40;
else
i = 45;
return i;
}
Örnek 4.7 : Gelir vergisi matrahı ve önceki aylara ait birikmiş vergi matrahı belli bir personelin gelir vergisini hesaplayan fonksiyonu yazınız.
Vergi := Gelir vergisi matrahı * Vergi oranı
Not : Eğer personel bu ay dilim değiştiriyorsa gelir vergisi gerektiği şekilde eski ve yeni dilime paylaştırılarak kesinti hesaplanmalıdır.

Örnek 4.8 : Girilen harfi büyük harfe dönüştüren fonksiyon
Girdi : karakter
Çıktı : karakter ( girdi harf ise büyük harfe dönüştürülmüş)

char buyuk(char c);
{
if (c >= 'a' && c <= 'z')
return c - 32;
else
return c;
}

Örnek 4.9:
Girdi : iki sayı ve aralarındaki işlem
Çıktı: iki sayı arasındaki işlemin sonucu

int calculate(char islem, int a, ibt b, int c)
{
int s;
switch( islem )
case '+' : s = a + b ; break;
case '-' : s = a - b ; break;
case '*' : s = a * b ; break;
case '/' : s = a / b ; break;
default : s = 0;
}
return s;
}

Çağırma biçimi
a = calculate ('+',4,8');
a = calculate ('/', 4,2) * calculate ('*', 2,2);




Örnek 4.10: Bir işlevin köklerinden birini Newton yönetimi ile bulan prg. ( x2-2 )

#include <stdio.h>
#include <math.h>

double fn(double);
double fnt(double);

main()
{
double x,x0;
double hata;


hata = 0.0001; /* izin verilen hata */
x = 8; /* başlangıç değeri */
do {
x0 = x;
x = x0 - fn(x0)/fnt(x0);
} while (fabs(x-x0)>hata);

printf ("Sonuç = %f\n", x);
printf ("f(x) = %f\n", fn(x));
}

double fn(double x) /* işlevin değeri */
{
return x*x-2;
}

double fnt(double x) /* işlevin türevinin değeri */
{
return 2*x;
}


Örnek :4.11: İki sayının ortak katlarının en küçüğünü veren işlevi yazınız.

#include <stdio.h>
long okek(long, long);
main()
{
long i, j;
clrscr();
printf("İki tamsayı giriniz :");
scanf("%ld%ld", &i, &j);
printf("sayıların okeki = %ld \n" okek(i, j));

}

long okek(long p, long q)
/* p < q olmali. Degil ise yerlerini değiştir. */
{
long i, k;
if (p>q) {
i=p;
p=q;
q=i;
}

/* p nin öyle bir katını bul ki q sayısına tam bölünsün
2 sayısından itibaren taranmaya başlanabilir fakat
p/q yeterli
*/

i = q / p;
do {
k = p*i;
i = i+1;
} while ( k % q != 0);
return k;


Örnek :4.12: İstenen sayıdaki asal sayıyı listeleyen programı yazınız.

#include <stdio.h>

int asal(int);
main()
{
int i ; /* asal olup olmadığı sınanacak sayılar */
int kac; /* ilk kaç asal sayının listeleneceği bilgisi */
int j; /* listelenen asal sayıların adetini tutar */

clrscr();
printf("ilk kaç asal sayı listelenecek : ");
scanf("%d", &kac);


/* for deyiminde ifade3 kısmında döngü değişkeni yerine
farklı bir değişkenin değeri değiştiriliyor. Döngü değişkeni
ide incelenen sayı asal ise arttırılıyor
*/

i = 2;
for (j = 1; j<=kac;i++)
if (asal(i)) {
printf("%d \n", i);
j++;
}
}
int asal(int n)
/* sayı asal ise 1 değilk ise 0 değerini alır */
{
int i;
if (n % 2 == 0)
return (n==2);
if (n % 3 == 0)
return (n==3);
if (n % 5 == 0)
return (n==5);
for (i=7; i*i <= n; i+=2)
if (n % i == 0)
return 0;
return 1;
}


Örnek :4.13: Belirtilen tarihteki ayın kaç gün sürdüğünü veren işlevi yazınız.
Girdi : Ay ve yıl
Çıktı : Aydaki gün sayısı

int aydakigun(int ay, int yil)
{
int i;
switch (ay) {
case 1:
case 3:
case 5:
case 7:
case 8:
case 10:
case 12 : i = 31;break;
case 2 :
if (yil % 4 == 0)
i = 29;
else
i = 28;
break;
default : i = 30;
}
return i;
}


Örnek :4.14: Önümüzdeki yılda Ramazan Bayramı nın hangi tarihte kutlanacağını hesaplayan programı yazınız. Bu yılki tarih klavyeden gün ay ve yıl olarak okunacakır.
Girdi: Bu yıl kutlanılan tarih
Çıktı : Sonraki tarih

#include <stdio.h>

int aydakigun(int, int);

main()
{
int gun,ay, yil;
int i, j ;

clrscr();
printf("Bu yılki tarihi giriniz (G A Y) : ");
scanf("%d %d %d",&gun, &ay, &yil);
yil = yil + 1;
gun = gun - 11;
if (gun < 1 ) {
ay = ay - 1;
if (ay < 1 ) {
ay = 12;
yil = yil - 1 ;
}
gun = gun + aydakigun(ay, yil);
}
printf("\nGelecek bayram = %d/%d/%d\n",gun,ay,yil);
}


Örnek :4.15: Girilen bir tamsayının basamaklarının sırasının tersinin oluşturduğu sayıyı veren işlevi yazınız.
#include <stdio.h>
long tersi(long);
main()
{
long s;
clrscr();
printf("Sayıyı giriniz : ");
scanf("%ld", &s);
printf("Basamaklarının ters çevirilmişi = %ld \n", tersi(s));
}

long tersi(long k)
{
long a, b;
a = 0;
while (k>0) {
b = k % 10;
a = a * 10 + b;
k = k / 10;
}
return a;
}

4.2 Özyineleme (Recursive) İşlevler

Kendini çağıran fonksiyonlardır.

Örnek 4.2.1: Faktoriyel hesabı

long fakt(long i)
/* fakt = i! */
{
if (i<2)
return 1;
else
return i*fakt(i-1);
}

Örneğin n=4 için fonksiyonun kendisini çağırdığı satır şöyledir:
4 * fakt(3), 3 * fakt(2), 2 * Fakt(1)
24 = 4 * 6 <-- 3 * 2 <-- 2 * 1

Örnek 4.2.2: Ortak bölenlerin en büyüğünü bulan program (Euklid yöntemi).
gcd = greatest common divisor

long gcd (long m, long n )
/* m ve n sayılarının ortak bölenlerinin en büyüğü*/
{
if (n == 0)
return m;
else
return gcd( n, m % n);
}

Örnek 4.2.3: İki sayı göreceli asal olup olmadığını veren fonksiyon (relativeli prime = gcd() = 1 )

Örnek 4.2.4: Sayının 9 un katı olup olmadığının basamak toplamlarının 9 olması ile bulunması (Özyinelemeye örnek olsun)

int kati9(long s)
{
int t;
if ( s < 10)
return ( s == 9);
else {
t = 0;
while ( s > 0) {
t = t + s % 10;
s = s / 10;
}
s = kati9(s);
}
}























5- Diziler

Şu ana kadar basit değişkenler kullandık ( her değişkinin bir değeri var).

Yapısal değişken: benzer verilerin tek bir değişken altında gruplandırılması.

Dizi veri yapısı: Aynı tip verilerin toplanıp tek isim verilmesi.

5.1 Dizi Tanımı ve Kullanımı


Tip_Adı değişken[boyut];

Örneğin

float a[100];

Bu tanımlama ile a isimli değişkeni 100 gerçel değerin saklandığı bir diziyi gösterir. Bu 100 veriye a değişkeni ile erişilir.

Dizinin herhangi bir elemanına erişmek veya değiştirmek için kaçıncı eleman olduğunu gösterir indis bilgisini vermek gerekir. İlk elemanın indisi 0 dır.

A[4] dizinin 5. elemanı
A[0] dizinin ilk elemanı
A[1] := 45; dizinin 2. elemanına 45 atanır
A[7] := A[7] + A[1]; dizinin 8. elemanına kendisi ile 2. elemanın toplamı atanır

Dizinin eleman değerler tanımlama anında yapılabilir.
int a[10] = {25, 18, 20, 0, 29, 5, 4, 8,19,13}


0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
25 18 20 0 29 5 4 8 19 13


Dizi Kullanıma Örnekler

Örnek: Dizi elemanlarına değer ata, yazdır.

/* 1-10 arsındaki sayıların karesini dizi elemanlarına yükle yazdır */
main()
{
int a[10];
int i;

for (i=0; i<=9; i++)
a[i] = (i+1)*(i+1);

for (i=0; i<=9; i++)
printf("%d . elemanın değeri = %d\n", i, a[i]);
}

Ekranda çıkacak görüntü

0 . elemanın değeri = 1
1 . elemanın değeri = 4
...
9 . elemanın değeri = 100


Örnek : Dizide ilk 20 Fibonacci sayıyı oluştur

/* ilk 20 Fibonacci
f[0] = 0, f[1] = 1, f[i+1] = f[i] + h[i-1] */
#include <stdio.h>
main()
{
int fib[20];
int i;


fib[0] = 0;
fib[1] = 1;
for (i=2; i<=19; i++)
fib[i] = fib[i-1] + fib[i-2];


clrscr();
for (i=0; i<=19; i++)
printf("%d . Fibonacci sayısı = %d\n", i, fib[i]);
}


Ekranda çıkacak görüntü
0. Fibonacci sayısı = 0
1. Fibonacci sayısı = 1
2. Fibonacci sayısı = 1
...
19. Fibonacci sayısı = 4181

Örnek : Klavyeden 10 sayı oku. Tersten yazdır.
#include <stdio.h>
main()
{
int a[10];
int i;


for (i=0; i<=9; i++) {
printf("%d. sayıyı gir ",i);
scanf("%d", &a[i]);
}

printf("\n-----------------------\n");

for (i=9; i>=0; i--)
printf("%d . sırada girilen sayı = %d\n", 9-i, a[i]);
}

Diziyi Bir İşleve Gönderme

Şu ana kadar öğrenilen bilgi çerçevesinde işlevlere gönderilen parametrelerin içeriklerinin işlev içerisinde değiştirilmesi mümkün değildir. İşleve değişkenin değeri gönderilir. İşlev içerisindeki işlemlerden parametre etkilenmez.

Dizilerde durum böyle değildir. Normal kullanımda (şu ana kadar görülen) dizi işleve gönderildiğinde elemanlar değiştirilebilir (referans). Dizinin sadece herhangi bir elemanı gönderildiğinde ise değeri değiştirilemez (değer)

Diziyi işleve gönderirken sadece adını parametre olarak yazmak yeterlidir.

Örnek: işlev içerisnde dizi eleman değerlerinin değiştirilmesi
#include <stdio.h>
void kareleri(int []);
main()
{
int a[10];
int i;

for (i=0; i<=9; i++)
a[i] = i + 1 ;


clrscr();
printf("Dizinin elemanlarının değerleri\n");
for (i=0; i<=9; i++)
printf("%d ",a[i]);

kareleri(a);

printf("\n\nKare alma işlemi sonrası dizinin elemanlarının değerleri\n");

for (i=0; i<=9; i++)
printf("%d ",a[i]);
}

void kareleri(int a[])
{
int i;

for (i=0; i<=9; i++)
a[i] = a[i] * a[i];
}


Ekranda çıkacak görüntü
Dizinin elemanlarının değerleri
1 2 3 .. 10

Kare alma işlemi sonrası dizinin elemanlarının değerleri
1 4 9 .. 100
Notlar

* Tanımlanan dizi boyutunun dışında bir eleman kullanımı durumunda C dili hata vermez (uyarmaz).
* İlk indisin değerinin sıfır olması dolayısıyla dizinin n. elemanın indisi n değil n-1 dir.
* Gerektiği durumlarda dizi elemanlarının ilklendirilmesi (sıfırlamak) unutulmamalı
- tanımlama anında int a[10] = {13, 45 ..}; /* fazla eleman yazılırsa hata oluşur */
int a[] = { 13, 45, 56}; /* boyut belirtilen değer kadar olur */
- giriş yaptırarak scanf("%d", &a[i]);
- doğrudan değer atayarak a[i] = 4;


Dizinin Boyutunu Değişken Kılma

#define önişlemcisi direktifi (preprocessor directive)

Simgesel sabit tanımlanmasını sağlar. C dili deyimlerinden biri değildir (#include gibi). Kullanım biçimi

#define SabitAdı Değeri

Program çalıştırıldığınde derleme işlemi öncesinde program içerisinde SabitAdı simgesinim geçtiği yerlere Değeri konur.


Örnek : 25 kişilik bir sınıftaki öğrencilerin sınav sonuçlarını okuyup ortalamasını bulan program.
* not bilgilerin saklanacağı veri yapısını belirle ve tipi tanımla
* notları girdiren yöntemi yaz
* Ortalamayı bulan fonksiyonu yaz

#include <stdio.h>
#define OGR_SAY 25

void giris(int []);
float ortalama(int []);
main()
{
int ogr[OGR_SAY];

clrscr();

giris(ogr);

printf("Ortalama = %f\n", ortalama(ogr));
}

void giris(int ogr[])
{
int i;

for (i=0; i<OGR_SAY; i++) /* 0 dan başladığı için < kullanıldı */
{
printf("%d. öğrencinin notunu gir : ",i+1);
scanf("%d", &ogr[i]);
}
}
float ortalama(int ogr[])
{
float x;
int i;

x = 0;
for (i=0; i<OGR_SAY; i++)
x = x + ogr[i];
return x / OGR_SAY;
}


* 50'den küçük değerleri yazan işlev
* 50'den küçük değerlerin sayısını veren işlev
* en yüksek notu veren işlev
* Standart sapmayı veren işlen ( (abs(Xi - Xort) / OGR_SAY))


Örnek : İki dizinin toplamını üçüncü bir diziye yazan programı yazınız (A, B aynı tip dizi, C = A + B ).
Doğrudan C := A + B yazılamayacağı için dizinin ilgili elemanlarını tek tek toplamalıyız.

#include <stdio.h>
#define MAX 20
void dizitopla(int [], int [], int []);
main()
{

int a[MAX], b[MAX], c[MAX];
int i;

for (i=0; i<MAX; i++) {
a[i] = i;
b[i] = 2 * i;
}

dizitopla(a, b, c);

clrscr();
for (i=0; i<MAX; i++)
printf(" %4d + %4d = %4d \n", a[i], b[i], c[i]);
}

void dizitopla(int a[], int b[], int c[])
/* c = a +b */
{
int i;

for (i=0; i<MAX; i++)
c[i] = a[i] + b[i];
}




5.3 Sıralama
Dizi elemanlarının küçükten büyüğe veya büyükten küçüğe doğru dizilmesi işlemi. Farklı performansa sahip birçok yöntem vardır. Şimdilik en basit olanlardan biri incelenecektir.

Selection Sort (seçim)

Dizinin en küçük elemanı bulunur ve birinci eleman ile yer değiştirilir. Bu işlem (n-1). elemana kadar tekrar edilir. Her adımda en küçük eleman dizinin kalan elemanlarından bulunur. Örneğin aşağıda 4 elemanlı bir diziye yöntemin uygulanması gösterilmiştir.





Buble Sort

Bu yöntemde ardışıl iki eleman karşılaştırılır. Eğer önceki eleman sonrakinden büyük ise elemanlar yer değiştirilir. Bu şekilde dizi taranır. Eğer herhangi bir değişiklik yapılmış ise işlem tekrar edilir.



Başlangıç 1. adım 2. adım 3. adım
34 21 18 18
21 18 21 21
18 25 25 25
25 34 34 34

Görüldüğü gibi, bu yöntemde dizi sıralandıktan sonra bir defa daha taranıyor.


Selection Sort Kodlaması

1. Dizinin en küçük elemanının indisini veren işlev
2. Bu işlevi kullanarak diziyi sıralama

Bubble Sort Kodlaması



5.4 Çok Boyutlu Diziler

Çok boyutlu bilgileri veya veri tablolarını saklamak için kullanılır. İki boyutlu diziler daha sık kullanılır. Örneğin; yıllara ve aylara enflasyon rakamının takibi, matematikteki matriş işlemlerinin gerçeklenmesi, öğrenciler ve aldıkları derslerin takibi.

Tanımlama biçimi : İki türlü yapılabilir.

Tip Değişken_Adı[ indis1 ][ indis2 ][ indisn ];

Örneğin ;

float Enf[5][12];

Enf tipi iki boyutlu bir dizidir. Birinci boyut ( satır ) yılları, ikinci boyut ( sütun ) ayları gösterir.


1.Ay 2.Ay 3.Ay 4.Ay 5.Ay 6.Ay 7.Ay 8.Ay 9.Ay 10.Ay 11.Ay 12.Ay
1
2
3
4
5



C dilinde boyut sayısında bir sınır yoktur. Biligisayarın belleği boyutu sınırlar.

Dizilerin bellekte saklanma biçimi :
Erişimin kolay olması için dizinin tüm elemanları peşpeşe saklanır. Burada önce satır sonra sütunlar (tanımlanış sırasına göre) saklanır .

!!! Çok boyutlu dizileri bir işleve gönderirken ilk boyut dışındaki boyutların büyüklüklerini vermek zorunludur.

Örnek : İki boyutlu dizi üzerine.

#include <stdlib.h>

#define SATIR 5
#define SUTUN 5

double enbuyuk(double [][SUTUN], int );
void matris_oku(double [][SUTUN]);

main()
{
double a[SATIR][SUTUN];
double b[SATIR]; /* satirlardaki en buyuk elemanlar */
double c[SATIR]; /* satirlardaki sutunlarin toplami */
int i, j;

matris_oku(a);

for (i = 0; i < SATIR; i++)
b[i] = enbuyuk(a,i);

/* Satirdaki elemanlarin toplamlarinin olusturdugu matris */
for (i = 0; i < SATIR; i++)
{
c[i] = 0;
for (j = 0; j < SUTUN; j++)
c[i] = c[i] + a[i][j];
}

clrscr();

for (i = 0; i < SATIR; i++) {
for (j=0; j<SUTUN; j++)
printf("%3.0f ", a[i][j]); /* Biçimli yazdırma */

printf(" %4.0f %4.0f\n",b[i],c[i]);
}

}


double enbuyuk(double a[][SUTUN], int sat)
{
double r;
int i;

r = a[sat][0]; /* ilk eleman en buyuk */
for (i = 1; i < SUTUN; i++)
if (a[sat][i] > r)
r = a[sat][i];
return r;
} /* Function EnBuyuk */

void matris_oku(double a[][SUTUN])
{
int i, j;

for (i = 0; i < SATIR; i++)
for (j = 0; j < SUTUN; j++)
a[i][j] = random(10);
} /* matris_oku */




Örnek : Bir kare matrisin

o. Matrisin simetrik olup olmamasını sınayan program
o. Matrisin transpozesini bir diğer matrise kopyalayan program
o. İki matrisinin çarpımını gerçekleştiren program
o. köşegeninin alt kısmındaki elemanları sıfırlayan yöntemi,
o. Determinantını hesaplayan fonksiyonu,
o. M<=P ve N<=Q olmak üzere A matrisi MxN ve B matrisi PxQ boyutlarındadır. B matrisi içerisinde A matrisininin olup olmadığı belirlenecektir. A matrisinin B matrisi içerisinde kaç kez bulunduğunu ve bunların B matrisi içerisinde başlangıç konumlarını (satır ve sütun olarak) veren programı yazınız.
o. MxN elemanlı bir matrisi tek boyutlu bir diziye dönüştüren program
o. P elemanlı bir diziyi MxN boyutlu matrise dönüştüren program (P sayısı M ve N e tam bölünür).

/* Program Matris-2 */

#include <stdlib.h>

#define SATIR 3
#define SUTUN 3


void matris_oku(int [][SUTUN]);
void matris_yaz(int [][SUTUN]);
int simetrik(int [][SUTUN]); /* matrisin simetrikliğini sınar */
void transpoze(int [][SUTUN], int [][SUTUN]); /* 2. = 1.nin transpozesi */
void matris_carp(int [][SUTUN], int [][SUTUN], int [][SUTUN]); /* 3 = 1*2 */
/*
alt_ucgen_sifirla(a);

matris_yaz(a);
printf("------------------------\n");

transpoze(a, b);


matris_yaz(b);

matris_carp(a, b, c);

printf("------------------------\n");

matris_yaz(c);

if (simetrik(a))
printf("Simetriktir\n");
else
printf("Simetrik değildir\n");


*/

getch();

}

void matris_oku(int a[][SUTUN])
{
int i, j;

for (i = 0; i < SATIR; i++)
for (j = 0; j < SUTUN; j++)
a[i][j] = 1 + random(5);
} /* matris_oku */

void matris_yaz(int mat[][SUTUN])
{
int i, j;

for (i = 0; i<SATIR; i++) {
for (j = 0; j<SUTUN; j++)
printf("%3d ",mat[i][j]);
printf("\n");
}
}
int simetrik(int a[][SUTUN])
{
int i,j;
int durum;

durum = 1; /*simetrik olduğunu varsay */


for (i = 0; i<SATIR; i++)
for (j = 0; j<SUTUN; j++)
if (a[i][j] != a[j][i]) {
durum = 0;
break;
}

return durum;
} /* simetrik */

void transpoze(int a[][SUTUN], int b[][SUTUN])
{
int i, j;

for (i = 0; i<SATIR; i++)
for (j = 0; j<SUTUN; j++)
b[i][j] = a[j][i];
}

void matris_carp(int a[][SUTUN], int b[][SUTUN], int c[][SUTUN])
/* c = a * b */
{
int i, j, k;

for (i = 0; i<SATIR; i++)
for (j = 0; j<SUTUN; j++) {
c[i][j] = 0;
for (k=0; k<SUTUN; k++)
c[i][j] = c[i][j] + a[i][k]*b[k][j];
}

}


void alt_ucgen_sifirla(int a[][SUTUN])
{
int i,j;

for (i = 0; i<SATIR; i++)
for (j = 0; j<i; j++)
a[i][j] = 0;

}

int det(int a[][SUTUN])
{
int i, j, k;
int s, sx1, sx2;

s = 0;

/*
for (j = 0; j<SUTUN; j++) {
sx1 = 1;
sx2 = 1;
for (k = 0; k<SATIR; k++) {
i = (j + k) % SUTUN;
sx1 = sx1 * a[k][i];
sx2 = sx2 * a[k][SATIR-k];
}
s = s + sx1 - sx2;
}

*/
return s;
}

































6. Karakter işleme

Birçok program sayıların yanı sıra metinler üzerine işlem yapar. İlk akla gelen bir kelime işlem programıdır. Bu tür bir programda metinlerle ilgili olarak, araya karakter girme, silme, değiştirme ve arama gibi işlemler tanımlıdır. C dilindeki char tipi bu tür verilerin saklanması için kullanılır.

6.1 Tanımlamalar ve Kullanım

karakter: Bilgisayarda tanımlı herhangi bir karakteri gösterir. Karakter sabitler tek tırnak içinde belirtilir.
'A', '0'
'\65' : \ işaretinin ardından belirtilen ASCII kodlu karakter
C dili karakterleri ayrıca int değer gibi de görür. 'A' karakteri sayısal olarak A harfinin ASCII tablosundaki karşılığı olan 65 olarakta yorumlanabilir.

dizgi (string): Bir dizi karakterden oluşur. '\0' karakteri dizginin sonunu gösterir.Dizgi sabitler çift tırnak içinde gösterilir.
"ALİ", "Bir sayı girin"

Bu idafede dil \0 karakterini otomatik koyar.


Karakter ile dizgi birbirinden farklı şeylerdir. Dizginin sonunda herzaman \0 karakteri vardır.
'A' ile "A" birbirinin aynısı değildir. 'A' karakterini gösteren 65 değerinde bellekte int olarak salanırken "A" ise bir dizgi olup A ve \0 karakterlerini içerir.


Tanımlama biçimi:

1. Dizi şeklinde tanımlama

char a[7] = {'K','O',,'C','A','E','L','İ'};
char a[8] = "KOCAELİ"; /* Son eleman olrak \0 karakteri eklendiği için eleman sayısını bir fazla belirtmeli */ 2. İşaretçi olarak tanımlama

char *değişken;

char *a;


Doğrudan Değer Atama

char a[20];
char *b;

a[0] = 'A'; /* dizinin bir elemanına değer verir gibi ve tek tırnak içinde ( karakter sabiti) */
\0 karakteri ayrıca belirtilmelidir.

Dizi biçiminde tanımlı dizgiye sabir bir dizgi atarma için strcpy işlevi kullanılır.

strcpy(char *hedef, const char *kaynak); kaynak bilgisini hedef değişkenine kopyalar (string.h)
Hedef dizgisinde kaynak dizgisini içerecek kadar yer olmalıdır.
strcpy(a, "ALİ");

b = "ALİ"; /* çift tırnak için