Oracle’ın üzerine kuruldugu yapı “Fiziksel Yapı” ve “Mantıksal Yapı” olmak üzere 2 çeşittir.

Fiziksel yapıyı oluşturan bileşenler de şu şekilde özetlenebilir :

Datafiles
Control Files
Redo Log Files
Archive Log Files
Parameter Files
Alert ve Trace Log Files
Backup Files

Şimdi bunlara kısaca göz atalım.

Datafiles : Her Oracle Veritabanı bir ya da daha fazla sayıda datafile içerebilir. Tablo, indeks gibi matıksal yapıların barındırdığı fiziksel bilgileri tutar.Belli başlı özellikleri:

• Bir datafile sadece bir veritabanı ile ilişkilidir.
• Bir ya da daha fazla datafile mantıksal yapılardan olan tablesace’leri oluştururlar.
• Gerektiğinde kendilerini otomatik olarak büyütme(extend) özellikleri vardır.

Örneğin bir tablodan veri okunmak istediğinde bu hafızada(memory) yoksa ilgili datafile’dan okunarak hafızaya çekilir ve okunur.Datalar üzerinde değişiklik yapıldığında ise hemen datafile’a bu değişikşik yansıtılmaz.I/O miktarını düşük tutmak amacıyla bu işlem “Database Writer Process(DBWn)” adı verilen bir arkaplan işlemi (background process) tarafından karar verilen anlarda yapılır.

Control Files : Her Oracle veritabanının bir “control file”’ ı vardır.Veritabanının fiziksel yapısı hakkındaki (database adı, datafile ve redo log file’ların adı ve yerlerinin bilgisi vb…) bilgileri tutar.
Bu dosyadaki bilgiler çok önemli olduğu için Oracle bu dosyayı çoğullama özelliğine sahiptir.Eş zamanlı olarak dosyaları güncel tutar.
Her Oracle instance başladığında bu dosyadan bilgiler okunur.Yeni datafile ya da redo log dosyası database’de tanımlandığı anda Oracle control file’ı günceller.(Ayrıca bu dosya kurtarma(recovory) durumunda da kulanılır.)

Redo Log Files : Veriye yapılan tüm değişiklik işlemlerini tutmakla yükümlüdür.Datafile’lara (bir şekilde) değişen bilgi yazılamadığı durumlarda redo loglardan bu işlemler görülebilir ve yapılan işlemin kaybı önlenir.
Bu dosyalarında çoğullanma imkanı vardır.Farklı diskler üzerinde 2 ya da daha fazla kopyası tutulabilir.
Bu dosyanın amacı özetle sistem ya da donanım kaynaklı(harddisk göçmesi vs.) olası hatalarda datafile’lara kalıcı şekilde yazılamayan bilgileri kurtarmaktır.Örneğin bir elektrik kesintisinde henuz datafile’lara yazılmayan ve memory de bulunan bilgiler kaybedilir.Sistem tekrar ayağa kalktığında Oracle ilk önce redo log lara bakar.Kalıcı olarak datafile’a yazılamayan bilgi olduğunu görür ve yarım kalan işlemi sonlandırır.Bu sayede veritabanı elektrik kesintisi olmadan evvelki konuma gelinmiş olur.

Archive Log Files : Oracle veritabanı ARCHIVELOG modunda ise redo log dosyaları bu dosyalara otomatik olarak arşivlenir.

Parameter Files (PFILEs): Veritabanı ve çalışan instance ile ilgili konfirigasyon parametrelerini içerir.”init.ora” bir parameter file’dır. init.ora server tarafta bulunur.Ancak client’tan (uzak erişim) ile veritabanın ulaşmak için gereklidir, static’tir.Gerektiğinde (text dosya olduğundan) elle de değişiklik yapılabilir.

9i sürümüyle birlikte “Server Parameter File(SPFILE)” kavramı geldi.SPFILE PFILEs’dan oluşturulabilir.Bu PFILE gibi bir text dosya değil binary bir dosyadır ve sadece “ALTER SYSTEM SET” komutu ile değişir.Lokal makinadan veritabanını başlatmak için bir kopyasını lokalde tutmaya gerek kalmamaktadır.

SPFILES kullanmak PFILE kullanmaktan daha avantajlıdır.Çünkü :
• RMAN ile backup’ı alınabilir.(RMAN, PFILE backup’ı alamaz)
• Server tarafında tutulduğundan ve değişiklik yapılıpta olur verilmeden evvel sistem tarafından kontrol edildiğinden insan kaynaklı hataların önüne geçilmiş olur.
• Uzaktan veritabanını başlatmak için lokal makina da bir dosya tutulmasına gerek kalmaz.

Oracle veritabanı PFILE’dan ya da SPFILE’dan başlatılmış olabilir.bunu anlamak için aşağıdaki sorgu kullanılabilir :

SELECT DECODE(value, NULL, ‘PFILE’, ‘SPFILE’) “Init File Type”
FROM sys.v_$parameter WHERE name = ’spfile’;
PFILE’dan SPFILE ya da SPFILE’dan PFILE oluşturmak mümkündür :

• CREATE PFILE FROM SPFILE;
• CREATE SPFILE FROM PFILE;
• CREATE SPFILE=’/oradata/spfileORCL.ora’ from PFILE=’/oradata/initORCL.ora’;

Alert ve Trace Log Files : Her bir server ya da arka planda çalışan işlemlerin kendileri ile ilişkili bir “trace” dosyası vardır.Örneğin herhangibir hata (internal error) durumunda ilgili trace dosyasına ilgili bilgiler yazılır.Bunun dışında instance ve uygulamaları iyileştirmek için de referans olarak kullanılırlar.
Alert dosyaları(log) ise özel trace dosyalarıdır.Veritabanın mesaj ve hatalarını kronolojik sırada tutarlar.

Backup Files : Bir dosyayı kurtarmak (restore) demek onu backup dosyası ile değiştirmek demektir.Kullanıcı istediği anda ya da sistemde belirtilen anlarda bu dosyaları oluşturabilir.

ALINTIDIR