Zamanla yavaşlayan sistemlerden şikayetçiyseniz bu durumu kabullenmek yerine bir an önce harekete geçerek eskisinden de hızlı bir bilgisayara sahip olmak ister misiniz? Bilgisayarınıza işletim sistemi kurmakla her şey bitmiyor. Size yardımcı olacak olan onlarca yazılımı kurmak zorundasınız. Ve bilgisayar kullanan herkesin şikayet ettiği bir konu sizin de başınıza geliyor, sisteminizin ilk kurulum sağladığınız güne oranla oldukça yavaşladığını hissettiniz. Bu yavaşlamanın sebebini kendinize sorduğunuzda “Bir dünya program kurdum bilgisayara, tabii ki yavaşlar. Gayet normal.” diyip bunu kabullenmek yerine bazı seçeneklerinizin olduğunu mutlaka bilmelisiniz. CHIP, bu yazıda bilgisayarınızın performansını hiçbir donanım eklemeden yeniden hızlandırmanın yollarını açıklıyor. Yazımızda bahsedeceğimiz uygulamaları gerçekleştirmek için bazı özel programlara ihtiyacınız olacak. Şimdi sisteminizi kontrol etmek ve hızlandırmak için yapmanız gerekenleri inceleyelim. Balık baştan kokar Bilgisayarınızın açılışı çok önemlidir. İşletim sisteminiz çalışmaya başlar ve masaüstünüz karşınıza gelir. Siz henüz hiçbir yazılımı çalıştırmadınız ama arka planda nelerin çalıştığından da haberdar olmalısınız. İşletim sisteminiz açılır açılmaz çalışması için bazı yazılımların eklendiği bu bölüme Başlangıç adı verilir. Başlangıç ayarlarını kontrol etmeyi çoğu kimse bilmez ama aksine o kadar da kolaydır. Başlat menüsünü tıklayın, Çalıştır seçeneğini tıklayın ve gelen pencere içerisindeki komut satırına msconfig yazın. Karşınıza yeni Sistem Yapılandırma Yardımcı Programı gelecektir. Bu pencerede yer alan Başlangıç sekmesini tıkladığınızda, işletim sisteminiz ile beraber çalışmaya başlayan yazılımları ve ilgili dosyaların listesini göreceksiniz. Bu listeye baktığınızda siz de anlayacaksınız ki, çalışmasına gerek olmayan bir çok program var. Çalışmasını istemediğiniz yazılımların yanındaki onay kutularındaki işareti kaldırmanız ve Tamam butonuna basmanız yeterli. Bu ayarlar, bilgisayarınızın bir sonraki başlangıcında uygulanacaktır. Sistem hızınızı siz de hissedeceksiniz. Bu işlemi özel bir yazılım ile daha kolay yapmak isterseniz Advanced System Optimizer adlı yazılımı tavsiye ediyoruz. Programı HİB CD’den kurabilirsiniz. Programı kurup çalıştırdıktan sonra System Cleaners bağlantısına tıkladıktan sonra Startup Cleaner & AutoRun Manager aracını çalıştırabilirsiniz. Daha fazla seçeneklerle bu düzenlemeleri siz de kolayca yapabilirsiniz. Gereksiz dosyaları silin Bilgisayarınızın en iyi şekilde çalışması için yeterli boş alan olması gerekir. Yeni çıkan ve yüzlerce GB’lık kapasitelere sahip olan yeni sabit disklerden almak için ödenek ayırmamışsanız o zaman bu önerimizi mutlaka okumalısınız. Siz fark etmeseniz bile bilgisayarınızda zamanla gereksiz birçok dosya yüklenir. Bu dosyaları ise el ile silmek neredeyse imkansızdır. Bu işi otomatik olarak yapan bir yazılım kullanmalısınız. Geçtiğimiz ay Sistem Düzenleme Yazılımları Testi’nde yer alan yazılımlardan Ashampoo Winoptimizer 2 adlı yazılım bu ihtiyaç için de bir araç bulunduruyor. Programın ana menüsünden Cleaning Tools seçeneğine tıkladıktan sonra Driver Cleaner butonuna basmanız yeterli. Karşınıza gelen sihirbazı takip ederek, gereksiz olan dosyaları kısa zamanda bulup silerek hem sabit diskinizde yer açmış, hem de sisteminizin genel hızına hız katmış olacaksınız. Eski defterlerinizi temizleyin Bilgisayarınızın çalışması için gerekli olan değerler Kayıt Defteri’nde (Registry) saklanır. Söz konusu değerler, bilgisayarınıza yeni yazılımlar kurdukça artarlar ve sisteminizi yavaşlatan nedenlerin başında gelirler. Bazı programları kurduktan sonra kaldırsanız bile geride bu izler kalır ve sisteminize yük olmaya devam ederler. Bir yazılımı kurduktan sonra bilgisayarınızın yavaşladığı ve anında o yazılımdan vazgeçerek kaldırdığınız halde sisteminizdeki yavaşlamanın devam ettiği gibi üzücü durumlar mutlaka başınıza gelmiştir. Söz konusu yavaşlamanın nedeni gereksiz kayıt anahtarlarıdır. Bu durumdan kurtulmak için Windows işletim sistemini çözmenize gerek yok. İyi seçeceğiniz özel bir yazılım, bu işi kolaylıkla halleder. İşte çözüm; Reg Organizer. Program yardımı ile Registry temizliğini kolayca yapabilir ve sisteminizi hızlandırabilirsiniz. Yazılımı kısa sürede kurduktan sonra arayüzün sol tarafında yer alan Registry Cleanup butonu ile bu işlemi başlatabilirsiniz. Bu konudaki bir diğer alternatif aracın, Advanced System Optimizer içerisinde yer aldığını bilmenizde fayda var. Söz konusu araç, kayıt defterini birleştirme işlemini de başarıyla yerine getiriyor. RAM’iniz için boş yer açın Bilgisayarınızı satın aldığınız zamanı hatırlayın. Daha iyi bir sisteme sahip olması için daha yüksek kapasitede bir RAM satın almak için elinizden geleni yaptınız. Oysa şu günlerde kullandığınız RAM miktarı, yeni bilgisayarlar karşısında hem eski model hem de yetersiz kalıyor. Gene de elinizdeki RAM’leri en iyi şekilde kullandığınızdan emin misiniz? Eğer yeni bir RAM (dolayısıyla yeni bir sistem) almak için bütçe ayırmadıysanız işe hemen geçtiğimiz ayın test birincisi yazılım olan Advanced System Optimizer adlı yazılımı kullanmalısınız. Programı başlatın, sol tarafta yer alan System Optimizer adlı butona basın ve sağ tarafta açılan pencereden Memory Optimizer seçeneğini tıklayın. RAM’inizi optimize etmek için geliştirilen araç, hemen sistem çubuğunda yerini alacaktır.O andaki boş RAM miktarını gösteren ikona tıkladığınızda gelecek olan pencerede Optimize Now butonuna basmanız yeterli. RAM miktarınız sisteminizde hissedilir şekilde yeniden düzenlenecek ve performansı artırmak için daha fazla boş bellek ortaya sunulacaktır. Mutlaka denemelisiniz. İzleri yok edin Bilgisayarınızda internet kullanıyorsanız bu adımı mutlaka okumalısınız. Açıklayacağımız bilgilerle hem izlerinizi sileceksiniz, hem de sisteminizin daha hızlı çalışması için yüz binlerce küçük ve gereksiz dosyadan kolayca kurtulmuş olacaksınız. Yok edeceğiniz dosyaların ayrıca sizin web alışkanlıklarınızı ziyaret ederek reklam amaçlı e-postaları göndermek için harekete geçebileceklerini unutmamalısınız. Bunun için Ashampoo Winoptimizer 2 kullanabilirsiniz. Cleaning Tools butonuna basın ve yeni sayfadan Internet Cleaner seçeneğini tıklayın. Start Searching butonuna basın ve kısa zamanda, bilgisayarınızda ne kadar iz kaldığını görün. Daha sonra sihirbazı devam ettirin ve bu gereksiz dosyalardan kurtulun. Kaldırılamayan yazılımlar Bilgisayarınızda kurulu olan her yazılım sistemde belli bir yer işgal eder ve hıza da etkisi olur. Bazı yazılımlar vardır ki, sinir bozucu bir şekilde bir türlü kaldırılamazlar. Uninstall dosyası ya da Windows işletim sisteminin Program Ekle/Kaldır fonksiyonu da yetersiz kalır ve bir hata gösterilerek size bu programın kaldırılamayacağı söylenir. Oysa bu iş, gerçekten de imkansız değildir.Windows’un yapamadığı bu görevi özel yazılımlar kullanarak kolayca yapabilirsiniz. Geçen ay yaptığımız Sistem Düzenleme Yazılımları Testi’nde bir numaraya oturan Advanced Sistem Optimizer, bu görevi üstlenen bir aracı içeriyor. Safe Execution butonuna bastıktan sonra sağ tarafta Safe Uninstaller adlı seçeneğe tıklayın. Yeni pencerede bilgisayarınızda kurulu olan yazılımların listesi karşınıza çıkacaktır. Kaldırmak istediğiniz yazılımı seçerek Uninstall butonuna basmanız yeterli. Not: Tek görevi, bilgisayarınızda en güvenli şekilde yazılım ekleme ve kaldırma olan Ashampoo Uninstaller adlı yazılımı da tercih edebilirsiniz. Yazılım hakkında bilgi almak için www.ashampoo.com adresini ziyaret edin. Hız kesen casuslar Bazı kötü niyetli kişiler tarafından bilgisayarınıza yerleştirilen casus yazılımlar da sistem performansınızı ciddi anlamda etkiler. Bu durumu anlamak ise bazen kolay değildir. Arka planda nelerin çalıştığını anlamak için biraz uzmanlık bilgisi gerekli olsa da, yardımcı yazılımlar size bu konu hakkında net bilgiler vererek eğer varsa, bu tür casus yazılımlardan sizi kurtarabilir. Örneğin, bilgisayarınıza yüklenmiş olan Keylogger yazılımı ile klavyede dokunduğunuz her tuş kaydedilir ve belli bir e-posta adresine de düzenli aralıklarla postalanır. Siz ise bilgisayarınızda görünür olarak her şeyin normal çalıştığını zannedersiniz ama anlaşılmayan derecede bir yavaşlama sezinleyebilirsiniz. Bu durumdan kurtulmak ise asla imkansız değil. Geçtiğimiz ay mercek altına aldığımız Microsoft Antispyware yazılımı bu konuda size ücretsiz yardımcı olacaktır. Programı çalıştırın, güncel olup olmadığını kontrol edin ve varsa gerekli güncellemeleri yapın. Daha sonra da bilgisayarınızı baştan aşağıya casuslara karşı taratın. Microsoft, bu konuda ortaya sunduğu etkili yazılımı ile gayet başarılı sonuçlar veriyor. Tarama sonucunda eğer listelenen casus dosyalar varsa hemen temizleyin be bilgisayarınızı yeniden başlatıp tarama işlemini bir kez daha yapın. Bu tekrarı, tarama sonucunda herhangi bir casus yazılım çıkmayana kadar tekrarlayın. Böylece hem sisteminizi hem de kişisel bilgilerinizi ve özel yazışmalarınızı güvenle saklamış olacaksınız. Yine virüsler Bilgisayarınıza siz istemediğiniz halde işlemler yaptıran bir diğer etken de virüslerdir. Virüsler belli amaçlarına göre gruplandırılırlar. Bazıları sistem dosyalarına zararlı etkilerde bulunup bilgisayarınızı çalışamaz hale getirirken, bazıları da bilgisayarınızı bir reklam şirketi gibi posta gönderme aracı olarak kullanır. Tabii ki tüm bu işlemler gizli kapıların arkasında gerçekleşir. Bilgisayarınız sorunsuz açılıp kapanıyor ama nedenini bilmediğiniz bir şekilde network trafiğiniz hayli kalabalık ise o zaman bir virüs tehlikesinden şüphe edebilirsiniz. Bunun da en kolay yolu güncel bir anti virüs yazılımı kullanarak tarama sonucundaki raporu incelemek olacaktır. Bu ay Yazılım Testi bölümünde de göreceğiniz anti virüs yazılımlarından seçtiğiniz herhangi bir program ile bu önemli görevi de yerine getirmiş olacaksınız. Eğer bir virüs programına para harcamak istemiyorsanız o zaman ücretsiz anti virüs yazılımları kategorisinde test birincisi olan AVG Antivirus yazılımını kullanabilirsiniz. BİLGİ: Ashampoo Ashampoo ile yapabilecekleriniz şu ana kadar anlattıklarımız ile sınırlı değildir. Sisteminizi en iyi şekilde düzenlemek ve hızlandırmak için gerekli olan araçların yanı sıra diğer işlerinizi de kolaylaştıracak birçok araca ev sahipliği eder. - Dosya Katili: Silindiğinden emin olmak istediğiniz bazı dosyalar vardır. Bunlardan kurtulmak için “File Tools” butonuna bası n ve yeni pencereden “File Wiper” butonuna tıklayın. Daha sonra da ister silinecek olan klasörü isterseniz de tek bir dosyayı göstererek bu uygulamayı huzur içerisinde gerçekleştirebilirsiniz. - Spam Katili: Size gelen istenmeyen epostalar her defasında farklı bi adresten geliyor ve engelleyemiyorsanız size tavsiyemiz, bu postaların hangi IP’den geldiğini kontrol etmeniz. Genelde sürü halinde gelen postalar, aynı IP’den gelir. Yazılım ile bu IP’den gelen e-postalara engel koyabilirsiniz. (Tuning Tools/IP Spam Blocker) - Windows Fonksiyonları: Windows’a ait bazı fonksiyonları hızlı bir şekilde çalıştırmak her zaman kolay olmaz. Oysa Ashampoo, bu fonksiyonlara ulaştıracak butonları bir araya getirmiştir. (Tuning Tools/Windows Functions)